ارزیابی رنگ‌زدایی زیستی ترکیبات رنگی آزو توسط آرکی‌های نمک‌دوست

مقدمه: رنگ‌های آزو بزرگ‌ترین گروه رنگی را تشکیل می‌دهند که وجود پیوندهای N = N متصل به گروه‌های آروماتیک، از ویژگی‌های بارز این رنگ‌ها است. تاکنون مطالعات زیادی در رنگبری زیستی توسط میکروارگانیسم‌ها صورت گرفته است؛ اما مطالعۀ رنگبری توسط آرکی‌های نمک‌دوست برای اولین بار گزارش شده است.‏‏ مواد و روش‏‏ها: از میان 15 سویۀ جداشده از غارنمکی قشم ایران و7 سویۀ تایپ نگهداری‌شده در مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران، 2 سویه توانایی بالایی در رنگبری از رنگ‌های آزو را از خود نشان دادند. اثر فاکتورهای مختلف شامل ) pH9-5 (، دمای) 50-30)، غلظت نمک (30-5/12درصد)، غلظت‌های مختلف رنگ (5000-400 میلی‌گرم بر لیتر)، منابع کربن و نیتروژن و هوادهی مختلف در این دو سویۀ منتخب پس از چهار روز گرماگذاری در شرایط ایستا بررسی شد. همچنین اثر سمیت رنگ بر آرکی‌ها انجام شد. هم‌زمان با میزان رنگبری، رشد نیز سنجیده شد. از آزمون آماری آنوا به‌منظور مشخص‌کردن اختلاف معنادار استفاده شد. ‏‏ نتایج: سویۀ A با درصد شباهت 1/99 بهborinquense Halogeometricum و سویۀ B با درصد شباهت 4/99 بهHaloferax mediterranei بهترین سویه‌های رنگبر بودند. هر دوی سویه‌ها در NaCl بین 15 تا 5/17درصد، pH 7، شرایط ایستا و بهترین رنگبری را در حضور عصاره مخمر به‌عنوان منبع نیتروژن داشتند. اگرچه بررسی‌ها در دمای 45 درجه و منبع کربن ساکارز و گلوکز برای borinquense Halogeometricum بیشترین رنگبری را نشان می‌داد؛ Haloferax mediterranei  بهترین رنگبری را در دمای40 درجه و منبع کربن‌پروپیونیک‌اسید داشت. هر دو سویه در غلظت‌های حدود 1000 میلی‌گرم بر لیتر قابلیت رنگبری داشتند و تا غلظت 5000 میلی‌گرم بر لیتر رنگ را تحمل می‌کردند.‏ بحث و نتیجه‏گیری: نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که آرکی‌های نمک‌دوست توانایی زیادی در رنگبری دارند. با توجه به شوری پساب‌های نساجی، استفاده از این میکروارگانیسم‌ها مهم به نظر می‌رسد.‏‏